ТӨЛЕБИ АУДАНЫ - БАСТАПҚЫ КЕЛБЕТІН САҚТАП ҚАЛҒАН ЖЕР
Аудан туралы қысқаша

Жер бедері

Жер бедері таулы, дөңесті жазық. Ең биік жері – Сайрам шыңы (4338 м). Шығысында Талас Алатауы, оңтүстік-батыста Өгем, Қаржантау (2500 м), Қазығұрт (1200 м) тау сілемдерінің бөктерінде орналасқан. Батысындағы жазықта және тау аңғарларында егіншілікке жарамды суармалы жерлер, жайылымдар, жеміс ағаштары кездеседі. Кен байлықтарынан қоңыр көмір, құрылыс материалдары өндіріледі. Төле би ауданының жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау массивтерімен аяқталады. Ауданның қазіргі жер бедері жер бетіндегі гемиогиялық дәуірден бастап табиғат құбылыстарының өзгерулеріне байланысты қалыптасқан. Жер бедерін жоғары қабатының құрылымы мен анық көлеміне байланысты үш аймаққа (зонаға):
-таулыаймақ,
-тау етегілік (тау бөктерлік) аймақ,
- жартылай шөлейтті - далалық аймақ деп бөлуге болады.
Жалпы, аудан жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау мас- сивтерімен аяқталады.

Таулы аймақ


Аумағына Өгем және Майдантал таулары сілемдерінің жоталары мен қыраттары , үстірттері мен беткейлері , қырқалы мен құздары, сеңгір жалдары, т.б. жатады. Аймақтың оңтүстік -батысында Қазығұрт тауы сілемдеріне дейін созылады. Түркістан облысында теңіз деңгейінен есептегендегіең биік абсолюттік нүкте Сайрам шыңы ауданының таулық аймағында , оның биіктігі 4238 м , ал Қазығұрт тауының биіктігі 1768м.

Тау етегілік аймақ


Аймақ аудан аумағының 2/3 бөлігін қамтиды, оған Ақжар ауылдық округіне қарасты жер көлемі мен таулық аймақтан тыс барлық аумақ кіреді. Аймақ тау етегінен бастау алатын ірілі-уақты өзендердің , бұлақбастаулардың терең сай-салалары мен аңғарларын, ойпатты алқаптары мен жайылым-жайлауларын, тастақты жерлері мен құнарлы аймақтарын, т.б. қамтиды.

Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі

Жер бедері таулы, дөңесті жазық. Ең биік жері – Сайрам шыңы (4338 м). Шығысында Талас Алатауы, оңтүстік-батыста Өгем, Қаржантау (2500 м), Қазығұрт (1200 м) тау сілемдерінің бөктерінде орналасқан. Батысындағы жазықта және тау аңғарларында егіншілікке жарамды суармалы жерлер, жайылымдар, жеміс ағаштары кездеседі. Кен байлықтарынан қоңыр көмір, құрылыс материалдары өндіріледі. Төле би ауданының жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау массивтерімен аяқталады. Ауданның қазіргі жер бедері жер бетіндегі гемиогиялық дәуірден бастап табиғат құбылыстарының өзгерулеріне байланысты қалыптасқан. Жер бедерін жоғары қабатының құрылымы мен анық көлеміне байланысты үш аймаққа (зонаға):
-таулыаймақ,
-тау етегілік (тау бөктерлік) аймақ,
- жартылай шөлейтті - далалық аймақ деп бөлуге болады.
Жалпы, аудан жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау мас- сивтерімен аяқталады.

Таулы аймақ


Аумағына Өгем және Майдантал таулары сілемдерінің жоталары мен қыраттары , үстірттері мен беткейлері , қырқалы мен құздары, сеңгір жалдары, т.б. жатады. Аймақтың оңтүстік -батысында Қазығұрт тауы сілемдеріне дейін созылады. Түркістан облысында теңіз деңгейінен есептегендегіең биік абсолюттік нүкте Сайрам шыңы ауданының таулық аймағында , оның биіктігі 4238 м , ал Қазығұрт тауының биіктігі 1768м.

Тау етегілік аймақ


Аймақ аудан аумағының 2/3 бөлігін қамтиды, оған Ақжар ауылдық округіне қарасты жер көлемі мен таулық аймақтан тыс барлық аумақ кіреді. Аймақ тау етегінен бастау алатын ірілі-уақты өзендердің , бұлақбастаулардың терең сай-салалары мен аңғарларын, ойпатты алқаптары мен жайылым-жайлауларын, тастақты жерлері мен құнарлы аймақтарын, т.б. қамтиды.

ХАЛҚЫ, ӘКІМШІЛІК БӨЛІНІСІ

Жер бедері таулы, дөңесті жазық. Ең биік жері – Сайрам шыңы (4338 м). Шығысында Талас Алатауы, оңтүстік-батыста Өгем, Қаржантау (2500 м), Қазығұрт (1200 м) тау сілемдерінің бөктерінде орналасқан. Батысындағы жазықта және тау аңғарларында егіншілікке жарамды суармалы жерлер, жайылымдар, жеміс ағаштары кездеседі. Кен байлықтарынан қоңыр көмір, құрылыс материалдары өндіріледі. Төле би ауданының жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау массивтерімен аяқталады. Ауданның қазіргі жер бедері жер бетіндегі гемиогиялық дәуірден бастап табиғат құбылыстарының өзгерулеріне байланысты қалыптасқан. Жер бедерін жоғары қабатының құрылымы мен анық көлеміне байланысты үш аймаққа (зонаға):
-таулыаймақ,
-тау етегілік (тау бөктерлік) аймақ,
- жартылай шөлейтті - далалық аймақ деп бөлуге болады.
Жалпы, аудан жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау мас- сивтерімен аяқталады.

Таулы аймақ


Аумағына Өгем және Майдантал таулары сілемдерінің жоталары мен қыраттары , үстірттері мен беткейлері , қырқалы мен құздары, сеңгір жалдары, т.б. жатады. Аймақтың оңтүстік -батысында Қазығұрт тауы сілемдеріне дейін созылады. Түркістан облысында теңіз деңгейінен есептегендегіең биік абсолюттік нүкте Сайрам шыңы ауданының таулық аймағында , оның биіктігі 4238 м , ал Қазығұрт тауының биіктігі 1768м.

Тау етегілік аймақ


Аймақ аудан аумағының 2/3 бөлігін қамтиды, оған Ақжар ауылдық округіне қарасты жер көлемі мен таулық аймақтан тыс барлық аумақ кіреді. Аймақ тау етегінен бастау алатын ірілі-уақты өзендердің , бұлақбастаулардың терең сай-салалары мен аңғарларын, ойпатты алқаптары мен жайылым-жайлауларын, тастақты жерлері мен құнарлы аймақтарын, т.б. қамтиды.

қалалық әкімдігі

Жер бедері таулы, дөңесті жазық. Ең биік жері – Сайрам шыңы (4338 м). Шығысында Талас Алатауы, оңтүстік-батыста Өгем, Қаржантау (2500 м), Қазығұрт (1200 м) тау сілемдерінің бөктерінде орналасқан. Батысындағы жазықта және тау аңғарларында егіншілікке жарамды суармалы жерлер, жайылымдар, жеміс ағаштары кездеседі. Кен байлықтарынан қоңыр көмір, құрылыс материалдары өндіріледі. Төле би ауданының жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау массивтерімен аяқталады. Ауданның қазіргі жер бедері жер бетіндегі гемиогиялық дәуірден бастап табиғат құбылыстарының өзгерулеріне байланысты қалыптасқан. Жер бедерін жоғары қабатының құрылымы мен анық көлеміне байланысты үш аймаққа (зонаға):
-таулыаймақ,
-тау етегілік (тау бөктерлік) аймақ,
- жартылай шөлейтті - далалық аймақ деп бөлуге болады.
Жалпы, аудан жер бедерінің құрылымы сатылы болып келеді - батысында ойпатты және жазық аймақтардан басталса, шығысы мен оңтүстігінде тау мас- сивтерімен аяқталады.

Таулы аймақ


Аумағына Өгем және Майдантал таулары сілемдерінің жоталары мен қыраттары , үстірттері мен беткейлері , қырқалы мен құздары, сеңгір жалдары, т.б. жатады. Аймақтың оңтүстік -батысында Қазығұрт тауы сілемдеріне дейін созылады. Түркістан облысында теңіз деңгейінен есептегендегіең биік абсолюттік нүкте Сайрам шыңы ауданының таулық аймағында , оның биіктігі 4238 м , ал Қазығұрт тауының биіктігі 1768м.

Тау етегілік аймақ


Аймақ аудан аумағының 2/3 бөлігін қамтиды, оған Ақжар ауылдық округіне қарасты жер көлемі мен таулық аймақтан тыс барлық аумақ кіреді. Аймақ тау етегінен бастау алатын ірілі-уақты өзендердің , бұлақбастаулардың терең сай-салалары мен аңғарларын, ойпатты алқаптары мен жайылым-жайлауларын, тастақты жерлері мен құнарлы аймақтарын, т.б. қамтиды.